Gdzie studiować bezpieczeństwo narodowe? - kilka wniosków z kwerendy

Po zakończeniu egzaminów poproszono mnie o przygotowanie dla władz Akademii Wojsk Lądowych dwóch raportów. Pierwszy miał dotyczyć tego, jak wygląda rynek specjalności na kierunku "bezpieczeństwo narodowe" na uczelniach cywilnych w Polsce. Drugi miał dotyczyć dorobku polskich uczelni w naukach o bezpieczeństwie. Obie kwestie (dydaktyka i nauka!) są powiązane, a że staram się śledzić lokalny rynek na bieżąco, toteż przygotowanie takiej analizy sprawiło mi sporo radości. Poniżej kilka wniosków z kwerendy wśród materiałów edukacyjnych i programów szkolenia.

GENERALNY OBRAZ 

· Każda uczelnia stara się mieć co najmniej 2 kierunki związane z bezpieczeństwem.
· Specjalności zazwyczaj obejmują problematykę krajową i międzynarodową
· Nabory sięgają 60-100 studentów rocznie na studiach dziennych
· Znaczną rolę – z racji ograniczonej bazy lokalowej - pełnią studia zaoczne.
· Każda uczelnia stara się mieć studia podyplomowe, które wzmacniają wizerunek na rynku
· Studenci posiadają wybór spośród kilku specjalności (co najmniej trzech).

PROFILE ABSOLWENTÓW / ŚCIEŻKI ZAWODOWE

· Pracownik służb mundurowych (policja, wojsko, straż graniczna)
· Pracownik w obszarze administracji bezpieczeństwa i porządku publicznego
· Pracownik służb specjalnych i agencji wywiadowczych
· Analityk i pracownik serwisów informacyjnych
· Pracownik sektora prywatnego (ochrona osób, mienia i imprez masowych, detektywistyka)
· Pracownik sektora logistyki i transportu
· Uprawnienia instruktorskie w obszarach sportu, detektywistyki, edukacji, pedagogiki
· Rzadkość: sport, zdrowie, profilaktyka, edukacja dla bezpieczeństwa (gł. podyplomowe)

NIETYPOWE I INNOWACYJNE PRZEDMIOTY NA KIERUNKU BEZPIECZEŃSTWO NARODOWE

Uniwersytet Jagielloński

Produkty analityczne - techniki pracy z informacją Zbrojenia i procesy rozbrojeniowe na świecie Formacje policyjne i graniczne Academic English Design thinking How to understand foreign texts – reading skills Bezpieczeństwo obrotu gospodarczego Wprowadzenie do studiów strategicznych Komunikowanie strategiczne Podstawy kryminalistyki

Przestępczość transnarodowa Planowanie strategiczne Stany nadzwyczajne Prywatyzacja bezpieczeństwa Formacje proobronne Cykl wywiadowczy Metody i techniki operacyjne służb specjalnych Działania wywiadowcze w cybeprzestrzeni Imigracja muzułmańska

Uniwersytet Warszawski

Prawo karne Bezpieczeństwo ekologiczne Logistyka, komunikacja i transport Bezpieczeństwo granic i polityka migracyjna Kancelaria tajne i prowadzenie dokumentacji System penitencjarny Elementy prawa prasowego w zakresie bezp. Strategie informacyjne państw Zachowania jednostki w sytuacjach ekstremalnych Nowe media Etyka zawodowa służb państwowych

Organizacja i technika pracy funkcjonariuszy instytucji publicznych Współpraca służb, inspekcji i straży Współpraca z mediami Bezpieczeństwo ekonomiczne Studia nad wywiadem Społeczna percepcja zagrożeń Socjologia grup dyspozycyjnych Polityka energetyczna Planowanie inwestycji w sektorze energ. Kontrola i audyt w zakresie bezpieczeństwa Ekstremizm polityczny

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza

Techniki samoobrony Business skills Trening interpersonalny Procesowe podejście do zarządzania projektami Podstawy systemów GIS Międzynarodowe bezpieczeństwo informacyjne Prognozowanie zagrożeń bezpieczeństwa międzynarodowego Lokalne bezpieczeństwo komunikacyjne Prognozowanie zagrożeń bezp. lokalnego

Historia wojskowości i bezpieczeństwa Prawo obronne RP Prognozowanie i symulacje w bezpieczeństwie Zarządzanie stresem w sytuacji kryzysowej Pełnienie służby policyjnej na drogach Przyjęcie informacji o przestępstwie Przesłuchanie świadka Udzielanie informacji przedstawicielom środków masowego przekazu Interwencja policyjna Przygotowanie do użycia broni palnej

Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Wprowadzenie do geopolityki Elementy kryptografii Teorie gier Bazy danych Warsztat analityka Analiza danych statystycznych Polityka kryminalna Zwalczanie korupcji Wykorzystanie nowych mediów w budowaniu wizerunku państwa

Walka informacyjna Polityka bezpieczeństwa gospodarczego państwa Eksploracja danych Współczesne konflikty zbrojne Technologie wojskowe Misje wojskowe Współczesne otwarte źródła informacji Socjologia bezpieczeństwa Zarządzanie danymi wrażliwymi

Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy w Siedlcach

Konflikt i pokój Protokół i etykieta instytucji bezpieczeństwa Przedsiębiorczość Środki przymusu bezpośredniego Przyczyny zachowań przestępczych i patologii Cyberwojna i cyberterroryzm

Bezpieczeństwo zdrowotne i promocja zdrowia System bezpieczeństwa w państwach poradzieckich Systemy OT państw NATO Ekologia w planowaniu i działaniach operacyjnych Terenoznawstwo Metodyka zajęć proobronnych

Krakowska Akademia im. A. Frycza-Modrzewskiego

Strzelectwo sportowe Kryminologia i kryminalistyka Jednostka i grupa społeczna w sytuacji zagrożenia Komunikacja interpersonalna Wywiad i kontrwywiad gospodarczy Bezpieczeństwo obrotu dziełami sztuki Prawo dowodowe Wybrane elementy psychologii sądowej

Psychologia konfliktu i sztuka negocjacji Profilaktyka agresji i frustracji Kontroling w bezpieczeństwie i ochronie pracy Profilaktyka bezpieczeństwa i diagnostyka zagrożeń pracy Wprowadzenie do postępowania w sprawach o wykroczenia Kontrola osobista

Akademia WSB

Psychologia terroryzmu. Profilowanie sprawców Zamachy terrorystyczne – studia przypadków Audyt w zakresie bezpieczeństwa informacji Informatyka śledcza Psychologia osobowości, Psychologia zeznań i wyjaśnień Rozpoznanie migracyjne Zabezpieczenie dokumentów Identyfikacja rzeczy i osób, Modele i typy profilowania. Straż Graniczna w systemie bezpieczeństwa Służba Celna w systemie bezpieczeństwa Organizacja i funkcjonowania przejść granicznych

DODATKI OBECNE W UCZELNI PRYWATNEJ: 1) specjalności: policyjna, wojskowa i przeciwpożarowa, 2) umowa z Komendantem Głównym Policji - realizacja programu kształcenia w zakresie szkolenia podstawowego dla policjantów, 3) szkolenia wspierające kompetencje (wyszkolenie strzeleckie, elementy samoobrony, zajęcia sprawnościowe), 4) spotkania z praktykami, wizyty studyjne, zajęcia w środowisku pracy, wynikające z umów partnerskich.

WNIOSKI

Rynek nauk o bezpieczeństwie się stabilizuje i specjalizuje. Uczelnie starają się uruchamiać po kilka specjalności (administracja, wywiad, policja, straż, wojsko), aby przyciągnąć studentów i zapewnić możliwości rozwoju pracownikom naukowo-dydaktycznym.

Specjalności dydaktyczne powiązane są z różnymi instytucjami państwa (jak wyżej) i profilem naukowym pracowników danej jednostki naukowej. Np. strażacy zajmują się inżynierią bezpieczeństwa i ochroną ludności, policja zwalczaniem terroryzmu i porządkiem publicznym, uczelnie cywilne interesuje tematyka dyplomacji, wywiadu i niemilitarnych systemów bezpieczeństwa. 

Dominuje bezpieczeństwo niemilitarne. Wątki bezpieczeństwa militarnego wprost tylko w UJ. Bezpieczeństwo wewnętrzne jako kierunek oferuje zwykle więcej przedmiotów prawniczych i psychologicznych, zaś bezpieczeństwo narodowe oferuje więcej kursów politologicznych i w obszarze zarządzania (problematyka energetyczna i medialna pojawia się głównie w Warszawie, gdzie są siedziby tych instytucji), minimalne znaczenie przedmiotów historycznych. Siedlce jako pierwsze otworzyły geopolitykę i studia strategiczne jako osobny kierunek.