Analizy polityczne w serii Palgrave Macmillan

Znane międzynarodowe wydawnictwo Palgrave Macmillan od 2000 roku wydaje serię Political Analysis. Zadaniem serii jest tworzenie dyskursu wokół nauk politycznych i stosunków międzynarodowych. Do tej pory ukazało się 16 pozycji (zob. tutaj). Ich wyróżnikiem jest podkreślenie znaczenia metod badawczych w budowaniu tożsamości dyscyplin nauk politycznych (politologii, stosunków międzynarodowych, nauki o państwie czy ekonomii politycznej i in.).  Ciekawym wątkiem, pojawiającym się w publikacjach jest łączenie nauk (traktowanych na Zachodzie osobno!) - politologii i stosunków międzynarodowych. Obie dyscypliny traktowane są jako komplementarne. Problem został podjęty w kilku pracach w serii, a najszerszej omówiony został w Doing Political Science and International Relations z 2011 roku oraz Research Methods in Politics z 2008 r. 

Pierwsza praca stanowi nowatorskie zestawienie teorii obu dyscyplin, druga zaś przedstawia panoramę metod badawczych, które mogą stosować studiujący. Niewiele jest pozycji na światowym rynku, które dawały by czytelnikowi tak funkcjonalny i szeroki ogląd dziedzin wiedzy, którą się zajmujemy. Autorzy ukazują na czym polegał rozwój dyscyplin i jaki jest ich dorobek. Stąd nacisk na zdobywanie danych, formułowanie teorii oraz łączenie jej z praktyką. Edukacja w tym zakresie jest bardzo potrzebna. Potocznie teoria kojarzy się z czymś abstrakcyjnym i niepraktycznym, podczas gdy we współczesnej analizie każde przedsięwzięcie badawcze jest oparte na teorii, rozumianej jako narzędzie myślenia/projektowania badań. Słuszna jest uwaga Edwarda Carra sprzed kilkudziesięciu lat, iż w polityce fakty nie mówią same za siebie - zwłaszcza w dzisiejszym, niejednoznacznym świecie. 

Heather Savigny i Lee Marsden piszą o warsztacie politologicznym (także w stosunkach międzynarodowych) w taki sposób:
  • Teoria odróżnia analizę politologiczną od np. dziennikarstwa, czy domorosłych dyskusji przy piwie (znacie ten legendarny demotywator? tutaj) etc. Teorie pozwalają nadawać znaczenia faktom
  • Teoria pozwala uprościć świat tak, że jesteśmy w stanie analizować jego złożoność
  • Teoria pozwala dostrzegać braki i nieścisłości w analizie
  • Teoria pozwala tworzyć schematy przyczynowe, generuje pytania, które można zadać („co jeśli…?”)
  • Teoria może wskazać sposoby działania i trendy transformacji politycznej. 
  • Teoria wskazuje nam sposób problematyzowania świata, co może prowadzić do efektywnego kreowania rozwiązań
  • Teoria dostarcza języka wspólnocie badaczy
  • Teoria pozwala formułować przewidywania
W taki sposób pisze się o niezbędności teorii w nauce anglosaskiej, wiodącej na świecie i opartej na theory-driven i problem-oriented research. Co ważne, teorie uzupełnione są - zwłaszcza we wspomnianej wyżej książce Research Methods... metodami badawczymi. Ich kompleksowe wyłożenie stanowi bardzo pomocne narzędzie porządkujące naszą wiedzę warsztatową. Czytelnik pozyskuje praktyczną wiedzę na temat konstruowania badań (research design), definiowania problemów badawczych, stosowania metod porównawczych, metod ilościowych (analiza statystyczna, w tym statystyka inferencyjna) czy jakościowych (analiza treści, analiza dyskursu, badanie archiwów, tworzenie scenariuszy). Do tej pory nie było na polskim rynku przewodnika (tak, przewodnika, nie podręcznika!) po warsztacie politologicznym (pomijając nieco przydługie wydania opisu badań socjologicznych Earla Babbie'go w PWN). Warto zastanowić się nad przygotowaniem polskiej publikacji tego typu. Książki z serii Political Analysis stanowią z pewnością źródło inspiracji. 

W Palgrave wydano jeszcze kilka ważnych prac, takich jak Understanding International Relations Chrisa Browna i Kirsten Ainley (historia dyscypliny i główne problemy stosunków międzynarodowych po zimnej wojnie) oraz tytułowe Political Analysis autorstwa Colina Haya (najbardziej klarowny przegląd zastosowania teorii politologicznych jaki dotąd widziałem). Wszystkie są godne polecenia. Warto by pojawiły się w polskich zbiorach. W tej chwili pojedyncze sztuki posiada w Polsce Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego oraz Biblioteka Uniwersytecka w Kielcach.




Komentarze